Gwaith Celf Diwydiannol Unigryw yn Ennill Cymorth Cronfa Dreftadaeth y Loteri

Melin Pant-yr-Ynn, Bethania, NPRN:-28620

Mae Cronfa Dreftadaeth y Loteri wedi dyfarnu £46,700 i Gomisiwn Brenhinol Henebion Cymru i brynu casgliad unigryw o fwy na 600 o luniadau a dyfrlliwiau gwreiddiol gan Falcon Hildred, artist sy’n gweithio yng Nghymru’n bennaf . Mae’r Comisiwn Brenhinol, sydd â’i swyddfa yn Aberystwyth, yn gweithio mewn partneriaeth ag Ymddiriedolaeth Amgueddfa Ironbridge Gorge (yr IGMT) i achub y cofnod gweledol nodedig hwn o adeiladau a threfweddau diwydiannol er mwyn i genedlaethau ddydd a ddaw gael ei fwynhau.

Mae’r casgliad wedi’i gatalogio gyda chymorth gwirfoddolwyr, a bydd sganio o ansawdd uchel yn sicrhau y bydd lluniau digidol gwych ohono ar gael ar-lein drwy Coflein (cronfa ddata ar-lein y Comisiwn Brenhinol) a gwefannau Ironbridge a Chasgliad y Werin Cymru. Yn ogystal, bwriedir cynnal arddangosfeydd, sgyrsiau cyhoeddus a chyhoeddiad awdurdodol yn 2012 i roi rhagor o gyhoeddusrwydd i’r casgliad.

Mwynglawdd a chwarel lechi’r Oakeley, Blaenau Ffestiniog, NPRN:-404307

Artist hynod ddawnus yw Falcon Hildred ac mae ef wedi cysegru gwaith ei fywyd i gofnodi adeiladau a thirweddau diwydiant yn y bedwaredd ganrif ar bymtheg a’r ugeinfed ganrif. Mae ei waith o werth esthetig, hanesyddol a chymdeithasol mawr gan iddo fwrw ati i gofnodi’r newidiadau technolegol a pheirianyddol, a ffordd o fyw sy’n diflannu’n gyflym, yn fanwl iawn. Mae’r lluniadau’n cofnodi Blaenau Ffestiniog (cartref yr artist oddi ar 1969 a man y mae wedi cofnodi llawer arno) ac amryw o drefi diwydiannol yng Nghymru a Lloegr, gan gynnwys Caerdydd, Casnewydd ac Abertawe yn ogystal â Grimsby, Coventry, Llundain a Birmingham.

Falcon Hildred wrth ei fwrdd lluniadu

Caiff arddangosfa fawr o ddetholiad o’i weithiau gwreiddiol ei chynnal yn Oriel Coalbrookdale yn Ironbridge o ddiwedd mis Medi 2012 tan fis Ebrill 2013 a’r bwriad yw mynd â’r arddangosfa ar daith o 2013 ymlaen. Caiff fersiynau digidol o’r arddangosfa eu dangos yn y Sioe Frenhinol ac yn yr Eisteddfod Genedlaethol yn 2013. Ym mis Medi 2012 cyhoeddir llyfr a fydd yn tynnu sylw at bwysigrwydd y casgliad a’r artist. Y cyhoeddiad hwnnw, a’r ymchwil ar ei gyfer, fydd y sail i gyfres o sesiynau newydd o addysg ac estyn-allan yn Ironbridge o dan arweiniad staff addysg yr Amgueddfa a’u gwirfoddolwyr. Cynhyrchir deunydd addysgol hefyd ar gyfer gwefan Casgliad y Werin Cymru.

Wrth sôn am y dyfarniad, meddai Peter Wakelin, Ysgrifennydd y Comisiwn Brenhinol, “Mae prynu’r casgliad hwn yn golygu y caiff oes o waith cofnodi ei diogelu at y dyfodol. Mae Falcon Hildred yn rhoi i ni ffyrdd newydd o edrych ar adeiladau a thirweddau hanesyddol ac yn ein hysbrydoli. Mae’n apelio at bawb – o blant ifanc i benseiri ac arbenigwyr ar dreftadaeth. Mae clywed y bydd yr adnodd gwych hwn ar gael i bawb am byth o hyn ymlaen yn newyddion arbennig o braf.”

Wrth esbonio pwysigrwydd cymorth Cronfa Dreftadaeth y Loteri, meddai Steve Miller, Prif Weithredwr Ymddiriedolaeth Amgueddfa Ironbridge Gorge, “Rydyn ni’n ddiolchgar tu hwnt i Gronfa Dreftadaeth y Loteri am ein helpu ni i brynu’r casgliad rhyfeddol hwn. Rydyn ni’n edrych ymlaen at weithio gyda’r Comisiwn Brenhinol i sicrhau y gall cynifer o bobl â phosibl fwynhau gwaith artist disglair ac unigryw sydd wedi dogfennu’r oes ddiwydiannol mewn ffordd mor gwbl nodedig”.

Tanysgrifiwch i Newyddion Treftadaeth Cymru a chofrestrwch ar gyfer yr RSS porthiant llawn: cliciwch y botwm RSS hwn a thanysgrifiwch!

Rydym hefyd ar gael ar:
Twitter Hashtag: #RCAHMWales